For di 2 di aprel tin regla nobo na vigor pa protehá nos naturalesa i ambiente di biba mas mihó. E reglanan akí ta stipulá den e legislashon nobo ‘Dekreto di Establesimentu i Aktividat BES’ (‘Inrichtingen- en Activiteitenbesluit BES’ – IAB BES). For di awor empresanan na Boneiru mester mantené nan mes na e reglanan di medio ambiente akí.
Gobièrnu ta haña importante ku empresanan ta hasi nan trabou sin daño na naturalesa òf na salú di hende. Pa e motibu akí a bini awor un repartishon klarito den kuater tipo di empresa. Dependiente di loke un empresa ta hasi eksaktamente, tin otro regla na vigor.
Kiko ta kambia pa empresanan?
Den e lei nobo nan ta yama empresanan ‘establesimentu’. Tin kuater tipo:
- Tipo 1: empresa leve manera ofisina òf tienda – no ta nesesario pa hasi notifikashon
- Tipo 2: por ehèmpel restorant òf garashi chikitu – akí sí notifikashon ta nesesario
- Tipo 3: empresanan mas grandi ku e isla mes tin ku duna un pèrmit
- Tipo 4: empresa kompleho òf ku hopi riesgo, manera un almasenamentu di kombustibel – pèrmit via Reino
E reglanan ta basá riba kuantu impakto e empresa tin riba medio ambiente. Mas grandi e impakto ei ta, mas severo e reglanan ta.
Empresanan ta haña obligashon di kuido
Tur empresa, grandi òf chikitu, di awor en adelante tin un obligashon di kuido. Esaki ta nifiká ku komo empresario bo ta obligá pa evitá daño na medio ambiente. Pensa riba kon bo ta anda ku awa shushi, zonido òf supstansianan peligroso. Bo tin ku evitá daño òf limitá esaki mas tantu posibel.
Pa hopi empresario tin bon notisia: nan a formulá regla general pa empresa di tipo 1 i tipo 2. Pa e motibu akí nan no tin mester di hasi petishon pa un pèrmit apart mas. Empresanan di tipo 2 mester notifiká adelantá sí ku nan ta bai kuminsá òf ku nan ta kambia di aktividat.
Ken ta kontrolá esaki?
Entidat Públiko Boneiru ta supervisá empresanan di tipo 1, 2 i 3. Gobièrnu di Reino ta hasi esaki pa tipo 4. Inspektornan ta wak si empresanan ta kumpli ku e reglanan. Esun ku no tene su mes na regla, por haña un but òf nan ta oblig’é pa hasi adaptashon.
Dikon e reglanan nobo akí?
Boneiru ta un isla ku un naturalesa vulnerabel. Polushon òf molèster por okashoná daño grandi. Pa e motibu akí a traha e lei nobo akí huntu ku Reino i gobièrnu lokal. E empresanan ta haña tempu pa adaptá nan mes i hasi invershon. Di e manera ei huntu nos ta sòru pa un Boneiru limpi i seif.
Bo ke sa mas?
Bo ke sa kiko esaki ta nifiká pa bo empresa? E ora ei pasa na bali di Entidat Públiko Boneiru na Kaya Amsterdam 23.